Nét chính sự nghiệp văn học Nguyễn Tuân

Đề 1: Nêu những nét chính trong sự nghiệp văn học của Nguyễn Tuân

ĐÁP ÁN - HƯỚNG DẪN LÀM BÀI

Mở bài

Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn của Văn học Việt Nam. Ông sinh năm 1910 ở xã Nhân Mục, nay là thôn Thượng Đình - Phường Nhân Chính - Quận Thanh Xuân và mất năm 1987 tại Hà Nội. Nguyễn Tuân viết cả truyện ngắn, bút ký, tùy bút, phê bình văn học, nhưng thành công hơn cả vẫn là thể loại “tùy bút”. Ông được người đương thời suy tôn là “ông vua tùy bút”. Nguyễn Tuân hoạt động văn học hơn nửa thế kỷ và đã để lại một sự nghiệp lớn. Sự nghiệp của ông trải ra trên hai chặng đường, trước và sau 1945. Trước năm 1945, là nhà văn lãng mạn; sau năm 1945, chuyển biến thành nhà văn Cách mạng.

A. Trước Cách mạng tháng Tám

Các tác phẩm của Nguyễn Tuân thời kì này chủ yếu xoay quanh ba đề tài “Chủ nghĩa xê dịch”, vẻ đẹp “Vang bóng một thời” và “Đời sống trụy lạc”. 

1. Chủ nghĩa xê dịch

Nguyễn Tuân đã tìm đến lí thuyết này trong tâm trạng bất mãn và bất lực trước thời cuộc. Ông viết về bước chân của cái tôi lãng tử qua những miền quê, trong đó, hiện ra cảnh sắc và phong vị quê hương, cùng một tấm lòng yêu nước tha thiết bằng một ngòi bút đầy trìu mến và tài hoa. Các tác phẩm “Một chuyến đi”, “Thiếu quê hương”. Nguyễn Tuân cho rằng “đi là để thay đổi thực đơn cho giác quan”.

2. Vẻ đẹp “Vang bóng một thời”

Chủ yếu viết về “một thời” vàng son, lộng lẫy đã qua còn “vang bóng" đến bây giờ. Các tác phẩm xoay quanh việc ca ngợi những con người thuộc tầng lớp nhà nho cuối mùa tài hoa, bất đắc chí, tuy đã thua cuộc nhưng không chịu làm lành với xã hội thực dân (trong số này cũng có người có khí phách ngang tàng như Huấn Cao trong “Chữ người tử tù”). Họ không cam tâm làm nô lệ quay lưng lại với chế độ đương thời, tìm về “cái đạo sống của người tài tử”, tức là sống trong nhàn tản với những thú chơi thanh cao, tao nhã như “Đánh cờ”, “Trồng hoa”, “Làm đèn kéo quân” vào dịp trung thu.

3. Đời sống trụy lạc.

Ghi lại quãng đời do hoang mang bế tắc, cái tôi lãng tử đã trốn vào rượu, thuốc phiện và hát cô đầu, qua đó thấy hiện lên tâm trạng khủng hoảng của lớp thanh niên đương thời. Tác phẩm chính “Chiếc lư đồng mắt cua”, “Ngọn đèn dầu lạc”.

B. Sau Cách mạng tháng Tám.

Lòng yêu nước và thái độ bất mãn với xã hội thực dân đã đưa Nguyễn Tuân đến với cách mạng và kháng chiến. Ông chân thành đem ngòi bút của mình phục vụ cuộc chiến đấu của dân tộc, theo sát từng nhiệm vụ chính trị của đất nước. Nguyễn Tuân đã đóng góp cho nền văn học mới nhiều trang viết sắc sảo đầy nghệ thuật ca ngợi quê hương đất nước, ca ngợi nhân dân trong chiến đấu và sản xuất. Qua đó, ông đem đến cho người đọc niềm tự hào về nhân dân, dân tộc Việt Nam, một dân tộc không chỉ có chính nghĩa và khí phách anh hùng, cần cù và sáng tạo, mà còn có tư thế sang trọng và tài hoa của những con người sinh ra trên một đất nước có hàng nghìn năm văn hiến. Tác phẩm chính “Sông Đà”, “Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi”, “Ký Nguyễn Tuân”…

Kết luận

Nguyễn Tuân là một nhà văn có phong cách nghệ thuật độc đáo và sâu sắc. Ông là nhà văn suốt đời tìm kiếm và khẳng định những giá trị nhân văn cao quý, bằng những trang viết tài hoa, uyên bác, vừa cổ kính, vừa hiện đại. Ông có nhiều đóng góp cho sự phát triển của thể loại tùy bút và tiếng Việt. Nguyễn Tuân xứng đáng là một nghệ sĩ lớn và đã được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học đợt I năm 1996.

Con người Nguyễn Tuân

1. Nguyễn Tuân là một trí thức có lòng yêu nước nồng nàn và tinh thần dân tộc sâu sắc. Đó là sự gắn bó đầy tự hào với những giá trị văn hóa nghệ thuật cổ truyền của dân tộc.

2. Ở Nguyễn Tuân, có sự phát triển rất cao, rất sâu sắc về ý thức cá nhân. Vì thế trong văn học, ông luôn luôn muốn phát huy cá tính, khẳng định phong cách độc đáo của mình.

3. Nguyễn Tuân  là người rất mực tài hoa và uyên bác, suốt đời tìm tòi, học hỏi, học trong đời, trong sách vở. Bởi thế tác phẩm của ông rất giàu có về tri thức thuộc nhiều ngành văn hoá, nghệ thuật khác nhau.

4. Nguyễn Tuân  dường như sinh ra để làm nghệ thuật. Cuộc đời cầm bút của ông là một quá trình săn tìm và diễn tả cái đẹp.